który by nie
  • czy i kto z by

    12.01.2024
    12.01.2024

    Dzień dobry. Chciałbym się jeszcze odnieść do ostatniego mojego pytania i odpowiedzi, którą otrzymałem od Państwa. Dotyczyło ono słów boby, toby. Tym razem spytam: kiedy piszemy czy by, a kiedy czyby, kiedy kto by, a kiedy ktoby. A może tylko i wyłącznie piszemy czy by, kto by?

    Z najlepszymi życzeniami świątecznymi dla Państwa

    Mirek

  • Dwa minusy nie dają plusa – w języku
    30.03.2016
    30.03.2016
    Chciałbym zapytać, w jakim celu stosuje się podwójne zaprzeczenie np. w zdaniu Nie jest Pan całkowicie niezdolny do pracy. Czyżby wynikało to z tego, że autor takiego oświadczenia wstydzi się napisać, że jest Jest Pan całkowicie zdolny do pracy, mimo że opinia ta tyczy osoby starej i chorej?

    Z poważaniem
    Gabriel
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • Interpunkcyjne „być albo nie być”
    11.09.2017
    11.09.2017
    Szanowni Państwo,
    1. Zastanawiam się, czy w zapisie bardzo potocznych i nieeleganckich form typu idź(,) pan(,) stąd (np. w dialogach w beletrystyce) powinniśmy traktować formę pan jako skrócony wołacz i wydzielać ją przecinkami.
    2. Czy w tytule przekładu powieści A. Burgessa Diabeł nie państewko po słowie diabeł nie powinien stać przecinek? To, zdaje się, elipsa zdania: To diabeł, a nie państewko. Bez przecinka brzmi to raczej jak elipsa: Diabeł nie jest państewkiem.
    Czytelnik
  • Kliknij, by zapisać
    4.10.2016
    4.10.2016
    Chciałbym zapytać o jedną rzecz, która od jakiegoś czasu nie daje mi spokoju.
    Otóż często w grach i aplikacjach komputerowych widzę takie dwie wersje zdań:
    Kliknij by zapisać.
    Kliknij, by zapisać.

    Z przecinkiem i bez.

    Która z nich jest poprawna i dlaczego?
    Pierwsza – bo to krótki komunikat? (czasownik, spójnik, bezokolicznik)
    Czy druga – bo to zdanie podrzędnie złożone, a przed spójnikami dajemy przecinek? A może jest jeszcze inny powód?
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
  • którego używam czy który używam?
    16.02.2001
    16.02.2001
    Która forma jest lepsza:
    Samodzielnie kupuję używany przeze mnie produkt do smarowania pieczywa.
    Samodzielnie kupuję produkt do smarowania pieczywa, którego używam.
    Moje wątpliwości:
    * czy który odnosi się do podmiotu w zdaniu nadrzędnym, czy do ostatniego rzeczownika w tym zdaniu
    * używam co?, czy używam czego?
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • nie jedyny, ale i nie błahy
    29.10.2011
    29.10.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałabym nawiązać do wątku sytuacyjnych różnic pisowni przymiotnika niejedyny i poprosić o opinię na temat takich oto konstrukcji:
    1. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i niebłahy.
    2. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Nie jedyny, ale i nie błahy.
    3. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i nie błahy.
  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

  • Nie pamiętam skąd
    31.10.2007
    31.10.2007
    Czy przed skąd powinien się znaleźć przecinek? „Mam, ale nie pamiętam skąd”.
  • nie pierwszy

    28.11.2013
    28.11.2013

    O pisowni rozłącznej nie pierwszy mówi reguła https://sjp.pwn.pl/zasady/173-46-4-Przed-liczebnikami;629522.html. Czy istnieje jakiś przypadek, kiedy piszemy niepierwszy? Taką pisownię jako poprawną firmuje jeden z internetowych słowników, jak gdyby pierwszy uznano za przymiotnik, nie liczebnik.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego